گِرمی - آشنایی با شهرهای قدیمی استان اردبیل

گِرمی از شهرهای قدیمی استان اردبیل ایران و مرکز شهرستان گرمی و جزئی از دشت مغان است.  جغرافیا شهرستان مغان(گرمي) شهرستان مغان(گرمي)در شمال غرب كشور ايران در فاصله 110 كيلومتري مركز استان اردبيل داراي طول جغرافيايي'3˚48 ، عرض جغرافياي '1˚39 و ارتفاع مركز شهرستان(شهر گرمي) از سطح درياي آزاد 1100 متر مي باشد اين شهر ستان در مناطق كوهستاني قرار گرفته كه از شمال به شهرستانهاي بيله سوار و پارس آباد واز جنوب به شهرستان مشكين شهر و از شرق به جمهوري آذربايجان و از غرب به شهرستان كليبر متصل مي باشد. فاصله شهرستان مغان(گرمي) با شمالي ترين شهر دشت مغان يعني پارس آباد 95كيلو متر و با بيله سوار 55كيلومتر و با اردبيل 110كيلومتر و فاصله هوايي آن با تهران 496 كيلومتر است و حدود 33%درصد از كل مساحت(وسعت)دشت مغان و 6/9 درصد از كل وسعت استان اردبيل را شامل مي شود.براساس تقسيمات كشوري شهرستان مغان( گرمي ) داراي وسعتي معادل 17252 كيلومتر مربع مي باشد اين شهرستان داراي دو شهر و سه بخش و نه دهستان و شامل 319 روستا بوده كه 312 تاي آن داراي سكنه و 7 تاي آن خالي از سكنه مي باشد. براساس سرشماری آمار نفوس مسکن 1390 جمعیت شهرستان مغان (گر مي) به تفكيك شهري و روستايي ارائه شده است كه در اين ميان تعداد جمعيت شهر ي حدود30هزار نفر و تعداد جمعيت روستايي آن حدود 53هزار نفر مي باشد دراين سال حدود 08/35 درصد جمعيت در نقاط شهري وحدود 92/64 درصد درنقاط روستايي سكونت داشته اند. شهر مغان (گرمی) گرمی در ۱۰۰ کیلومتری شمال شهر اردبیل قرار دارد. کالبد شهر گرمی (گئرمی Germi) را می‌توان به دو قسمت هموار و کوهستانی تقسیم کرد. محلات قدیمی شهر همچون موجره، یوخاری باش، قلعه باشی و سرچشمه، و همچنین کاربری‌های سنتی همچون مسجد جامع، بازار و شهردای در قسمت کوهستانی شهر واقع شده‌اند. قسمت هموار شهر شامل محله‌های جدیدتر همچون هلال احمر و ابیش آباد (روستایی که با گسترش شهر به صورت محله‌ای از آن درآمده‌است) است. همچنین بعد از حادثه رانش محله کوتول قسمتی از اهالی شهر مجبور به کوچ و اسکان در شهرک ولیعصر شدند. رودخانه‌های گئرمی چایی (رودخانه تولون)، الّه دره (در مکاتبات دولتی "الّه درق") و کوئل چایی از داخل شهر گرمی عبور می‌کنند همه این کوهها از جنوب به شمال جریان دارند و به رودخانه بولقارچای (بالهاری = بالهارود) و نهایتاً به دریای خزر می‌ریزند. ارتفاع نقاط مختلف شهر گرمی از سطح دریا بسیار متفاوت و از ۶۰۰ متر در محله هلال احمر تا ۱۲۰۰ متر در محله اله دره متغیر است. کوه‌های مهم اطراف شهر عبارتند از: آ، قاراخان داغی ایرناواش و یالقوز بولاغی بیگ باغی (۲ کیلومتر), ایلخچی (۳ کیلومتر)آرانچی (۵ کیلومتر) شهرک ولیعصر (۴ کیلومتر) اظماره (۴ کیلومتر)Brosen windrose.svgرحیم لو (۲ کیلومتر) ساری درق (کیلومتر۲), چلک (۳ کیلومتر)تنگ (۱ کیلومتر)مغوان (۵ کیلومتر) مردم‌شناسی مردم این شهر به ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند. تاریخ گرمی از سال 1355 با جدایی شهرستان مغان از شهرستان مشگین‌شهر به مرکز شهرستان تبدیل شد. تاریخچه پیدایش این شهر در عصر جدید حیات آن به حدود سال ۹۰۰ هجری قمری باز می‌گردد که ۵ طایفه شیعه که ساکن شهرهای امپراطوری عثمانی و برخی نقاط سنی نشین دیگر بودند به دستور و اجازه شاهان صفویه به آن مهاجرت و درآنجا ساکن شدند. اقتصاد بیشتر اهالی این شهر به کارهای بازرگانی، کشاورزی و دامداری فرش وگلیم بافی مشغول هستند. جاذبه‌های توریستی مسجد جامع گرمی از بناهای تاریخی مذهبی این شهر به‌شمار می‌رود. از جاذبه‌های طبیعی این شهر دریاچه گیلارلو و قالقانلو در کنار شهرک ولیعصر و روستای خان کندی می‌باشد. از دیگر جاهای دیدنی گرمی می‌توان به روستاهای بخش موران شامل داشدیبی، افچه، اوماسلان، سلاله، تازه کندو. قره یتاق و بخش مرکزی شامل روستاهای تنگ، تولون، خان کندی، شوکورلو، گیلارلو و روستاهای بخش انگوت و اینی و آبشارهای اینی وسالالا و. اشاره نمود. طبیعت گرمی مغان وال پیپر طبیعت کوههای مجاور گرمی قالغانلو طبیعت دریاچه قالغانلو در روستای خان کندی خان كندي طبیعت روستای خان کندی در مرز جمهوری آذربایجان خان كندي رویش لاله‌های خان یوردی روستای خان کندی خان كندي شبنم روی گلهای آسمانی خان کندی خان كندي گلهایی از گلستان خان یوردی ابشار همیشگی کول باارتقاع زیاد جغرافیای زیستی انواع گونه‌های حیات جانوری در شهرستان گرمی وجود دارد. از آن جمله کبک که در ارتفاعات گرمی و روستاهای حومه به وفور یافت می‌شود. دامنه کوههاوبستررودخانه‌های این شهر درششماه از سال پوشیده از انواع گیاهان دارویی مثل بویمادرن، گل گاوزبان، آویشن، پونه و. می‌باشد. دانشگاهها دانشگاه پیام نور مرکز گرمی دانشگاه پیام نور مرکز گرمی بزرگترین دانشگاه شهر با بیش از ۳۵۰۰ نفر دانشجو است.

بهترین لینک